مقدمه

بسم الله الرحمن الرحیم
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يٰا اَبٰا عَبْدِ اللهِ، وَعَلَى الْاَرْوٰاحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِنٰائِكَ،

عَلَيْكَ مِنّى سَلامُ اللهِ اَبَداً ما بَقيتُ وَبَقِىَ اللَّيْلُ وَ النَّهٰارُ،

وَلا جَعَلَهُ اللهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِيٰارَتِكُمْ، اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَيْنِ،

وَعَلٰى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ، وَعَلىٰ اَوْلادِ الْحُسَيْنِ، وَعَلىٰ اَصْحٰابِ الْحُسَيْن
باز این چه شورش است که در خلق عالم است
                    باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است
باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین
           بی‌نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است
این صبح تیره باز دمید از کجا کزو
           کار جهان و خلق جهان جمله در هم است
گویا طلوع می‌کند از مغرب آفتاب
           کآشوب در تمامی ذرات عالم است
گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست
           این رستخیز عام که نامش محرم است
در بارگاه قدس که جای ملال نیست
           سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است
جن و ملک بر آدمیان نوحه می‌کنند
           گویا عزای اشرف اولاد آدم است

زنده نگه داشتن یاد و نام اهلبیت علیهم السلام در قالب آیین های سنتی به عنوان یکی از بهترین راههای توجه به سیره و آموزه های آن بزرگواران محسوب می شود که در رأس آن آیین های عاشورایی شاخص ترین نماد برای انتقال این ارزشهای والاست.
در مناطق جنوبی کشور همچون سایر مناطق ، ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام با شور و شعور قابل تحسینی برگزار می گردد و در آن از نغمه ها و نواهای مخصوصی استفاده می شود که سال هاست این منطقه را نسبت به سایر جاها وجه تمایز خاصی بخشیده است.
مردم استان بوشهر و شهرستان دشتی نیز همانند تمام نقاط، مراسم دهه اول محرم را با شکوه خاصی برگزار می کنند.
دراین مناطق در ایام ماه محرم و صفر به ویژه دهه اول محرم، مراسم عزاداری و روضه خوانی برگزار می گردد و تاشب یازدهم، روضه خوان هر شب را به یک شخصیت یا واقعه ای از حادثه عاشورا اختصاص می دهد وپیش از روضه نیز نوحه پامنبری با موضوع مرتبط با آن واقعه خوانده می شود. معمولا جهت اعلام مراسم روضه در همه ایام، ذکر خوانی صورت می گیرد که اشعار ونوای خاصی دارد.
مراسم علم گردانی، سینه زنی ردیفی و حلقه ای،لای لای وبیت خوانی، مرثیه خوانی، چاووش خوانی و اجرای مراسم صبحدم (که پیش از اذان صبح روز عاشورا خوانده می شود) از دیگر برنامه هایی است که در این مناطق در آیین های عاشورایی به اجرا در می آید.
این مجموعه شامل اشعاری است که در آیین های ویژه ماه محرم و صفر استفاده می گردد و همچنین شامل نوحه های پامنبری سایر مناسبت ها و مناجاتنامه سحرهای ماه مبارک رمضان نیزمی باشد.
"لازم به ذکر است که اولاً مجموعۀ متون نوحه ها و مداحی، دیوان اشعار نیست که در آن همۀ اشعار به تمام و کمال آورده شود بلکه به انتخاب مداح یا نوحه خوان بوده و ممکن است اضافات و جابجایی هایی نیز بنا به سلیقه و مصلحت، جهت اجرا در آنها دیده شود که شاید با اصول ادبی و شعر نیز مغایر باشد. ثانیاً خیلی از نوحه ها و اشعار از شاعران گمنامی است که نه نام آنها مشخص است و نه آثار مدون و یا مکتوبی از آنها موجود است بلکه اشعار آنها به صورت سینه به سینه و با اختلاف نسخه ها به نسل های بعدی منتقل گردیده است. ثالثاً در بعضی از اشعار قدیمی ممکن است واژ ه هایی بکار رفته باشد که متناسب با جامعۀ امروزی نبوده و ناگزیر با واژ ه های دیگر جایگزین گردیده باشد. لذا مجموعۀ حاضر از این امر مستثنا نبوده و بیشتر شامل نوحه ها و اشعاری است که در این مناطق اجرا می گردد، لذا با توجه به اجرای آنها ممکن است در بعضی از اشعار دخل و تصرفاتی صورت گرفته باشد و بعضی از ابیات نیز حذف شده باشد و یا با نسخه های دیگر موجود در بعضی کتب متفاوت باشدکه در اینجا از شعرای محترم این اشعار و گردآورندگان آثار که به عنوان منبع از آثار آنها استفاده شده است پوزش می طلبم. در ضمن به دلیل همین دخل و تصرفات و اختلاف در نسخه ها نمی تواند به عنوان یک منبع شعری مورد استفاده قرار گیرد.
نکته پایانی این که این کتاب صرفاً مجموعه ای از نوحه ها و مراثی سنتی می باشد و به عنوان یک کتاب تاریخی که در آن تنها اشعار مربوط به واقعیات واقعۀ کربلا در آن باشد محسوب نمی گردد. لذا اشعاری که از قدیم در منطقه خوانده می شده جهت استفاده و حفظ آثار پیشینیان آورده شده است که ممکن است با نظریات مورخین واقعۀ کربلا متفاوت باشد که در این خصوص جا دارد از محضر اهل بیت علیهم السلام و همچنین استفاده کنندگان مجموعه عذرخواهی نمایم. "
جا دارد از تلاش های همه بزرگوارانی که به اشکال مختلف در تهیه این مجموعه کمک کرده اند خصوصا استاد سید حسن حسینی که بیشتر شعرها از حافظه و یادداشت های ایشان و ابوی بزرگوارشان استاد مرحوم سید عبدالعلی حسینی می باشد سپاسگزاری کنم. همچنین از جناب آقای سید عطاالله حسینی که علاوه بر همکاری در جمع آوری اشعار، زحمت تدوین بخش صوتی نرم افزار تلفن همراه که تحت همین نام ایجاد شده است نیز برعهده وی بوده است. از جناب آقای حاج سید محمد جعفری در چاپ مجموعه، از برادرم حاج سید محمد حسینی که ایده جمع آوری این مجموعه را داده و در این زمینه همکاری نموده اند کمال تشکر و‌امتنان را دارم. و بالاخره از همه بزرگوارانی که قادر به آوردن نام همه آنها در اینجا نمی باشم خالصانه تشکر می کنم.

با آرزوی شفاعت آن امام همام و توفیق زیارت مضجع شریفش در کربلای معلی
تقدیم به حضرت ابا عبدالله الحسین و شهدای کربلا
ثواب آن هم تقدیم می کنم به روح مادر و پدر بزرگوارم
مرحوم سید علی بن سید ابراهیم

سید ابراهیم حسینی